Agro-tourism can bring changes in life of people of urban and rural area. It can create secondary income for their families. Through this tourism, tourist will come to know about their agricultural and related all operations, local food culture and tradition etc. This can take Tourists near to the nature their life. Junnar Tehsil is one of well-known tourist region of Pune District, having natural, historical, religious and cultural destination. Along with above tourist places, presently four agro-tourism centers are in Junnar tehsil. All the centers are well connected with roads to other town or city.
1.Parashar Krishi Paryatan Kendra –
This Agro-Tourism Centre is located at Rajuri, Seven km. away from Ale Phata on Nagar-Kalyan National Highway (NH-222). Traditional huts are the main attraction of this centre. Cart or tractor ride, Yatra (fair), Weekly Market are shown to tourists. Along these activities special tours of local like, Shivneri fort and surrounding are also arranged. ‘Nature with Culture’ is the main motto of this centre.
Founder
Manoj Hadwale, born on 15th June 1984 at Rajuri village, tahsil-Junnar, Dist- Pune, Maharashtra, India; belongs to a farmers’ family, did his post-graduation in agriculture. Further, he worked for farmers at farmer suicide issues in the Vidarbha region through the microfinance & banking sector. In 2010, he left his job from the state bank of India as an agriculture officer with the vision of sustainable tourism development in India. His thinking & understanding about Indian agriculture, heritage, culture, tourism, community, people & their sustainable development is remarkable. He is expressing his tourism philosophy through training to the students, corporate, farmers & government officers, through writing in magazines, newspapers, in regular columns, blogs, social media, through participating in several seminars, etc.
In June 2018, Manoj wrote a book in the Marathi language by name “कृषी पर्यटन-एक शेतीपूरक व्यवसाय” which is published by Sakal publication. He is perusing his passion for the promotion of sustainable tourism through training, consultancies, participating as a creative partner in the private & government sector as well.
According to him, India is an agrarian country. Near about half of the population is depending on agriculture for employment, which contributes not more than 20% in GDP. In India, agriculture is not the only occupation but is it culture, tradition, way of living, source of food, part of the economy, and many more. India is a country of villages as more than 65% population is still residing in villages. Biodiversity with oceans, rivers, mountain ranges, flora fauna, plant & animal kingdom, heritage with forts, caves, temples, prehistoric & historic sites, traditions, customs, rituals, colorful festivals, folk culture, entertainment events, people, versatile culture with food, festivals & funfair and many more which still realizing with the time being are the livingness of India.
With this vision, in 2011, he initiated a tourism movement in his native region, Junnar, which is popular by name, “Junnar Tourism Model”.
Agritourism
In Parashar Agri & culture tourism, one can experience oneself uniquely & united with life. Here is an experience of nature, culture & agriculture as a way of living. It’s no any tourism… it’s experiencing the living. People are coming throughout the world to search themselves unknowingly. Not only organic food but organic thought, organic walk, organic talk & organic life. It’s all about the realization of what we have & respect it to have it. We can do so through…
What to see?
- Well-developed agricultural farm
- Different fruit crops, vegetables, flowers, grains, pulses & fodder crops.
- Different irrigation system farm pond
- Beautiful sunrise & sunset from the machan
- Cow, sheep, Goat rearing
- Beautiful nature
- Bird observation [watching]
- Village structure, administration, credit structure, co-operative structure, NDDB award winner Milk Dairy
- Weekly Markets
- Forest visit
- Jatra Festival
- Visit historic places
- Junnar darshan (Shivneri fort, Ozar Lenyadri Ashtavinayak darshan, ancient temples)
Contacts : +91 99705 15438, +91 70388 90500, +91 90288 44222, +91 70200 92221
Email : [email protected] & [email protected]
Adress: Rajuri, Nagar-Kalyan Highway, Near Alephata, Tal: Junnar, Pune, Maharashtra, India – 412 411
Business WhatsApp: 7038 890 500
REFERENCE
https://hachikotourism.in/ Accessed on 02/02/2022
https://www.srjis.com/pages/pdfFiles/150995313731.%20Thorat%20S.D%20(Repaired).pdf Accessed on 02/02/2022
2. Amantran Krishi Paryatan Kendra –
This center is different from other centers in all manners. First it is not only situated in western part of tehsil but also away from the National of State Highway. It is truly agro-tourism center in nature. They gave real farm experience to tourist. The farm products are used in restaurant. Restaurant is the secondary activity of this center.
Reference
Youtube Clip Link: https://www.youtube.com/watch?v=mUWu32_rnWQ Accessed on 08/08/2022.
3.Parnkuti Paryatan Kendra
This center is located at Alephata on Pune-Nashik Nathional Highway (NH-50). The traditional household utensils like, ‘Kangi’ (bin), Jate (hand-mill), wooden bed etc. is the main attraction of this center.
5.Osara Krishi Paryatan Kendra
This center is located at Narayangaon Tarf, Manjarwadi , seven km. away from Narayangaon. Instead of providing farm culture experience this center provided all modern amenities to tourists.
6.Hotel Vanraj Krushi Paryatan Kendra (Agri Tourism Center)
Thorve malaa, Shiroli BK, Tal, Junnar, 410511, India
7.Rokade Garden : Restaurant & Farms/Krushi Paryatan Kendra
8. Vedkasturi’s Agro Farm and Homestay…
आपलं घर… शेतातलं घर
या शेताने लळा लाविला असा की,
सुखदुःखाला परस्परांशी हसलो रडलो..
मी त्याच्या हिरव्या बोलीचा शब्द जाहलो…
ना. धो. महानोर यांच्या या हृदयस्पर्शी ओळी शेती आणि शेतकरी यांच्यातल्या अतूट नातं उलगडतात. शेतीशिवाय शेतकरी ही कल्पना आपल्या डोळ्यासमोर येऊच शकत नाही.
कोणे एके काळी… शेती करणं अधिक सोपं व्हावं, घरच्या जनावरांकडं नीट लक्ष देता यावं यासाठी घरच्यांनी गावातल्या घरातून शेतातल्या पडाळीत कायमचा मुक्काम हलवला. (पडाळ म्हणजे- जनावरांसाठी आणि शेतीचं सामानसुमान ठेवण्यासाठी शेतात बांधलेलं मातीचं किंवा तटक्यांचा वापर करून बांधलेलं बैठं घर) अनेक वर्षे कुडाच्या म्हणजेच तटक्यांच्या भिंती, त्यात हळूहळू बदल करत पांढऱ्या मातीच्या भिंती, खापराची कौलं अशा कच्च्या घरात बालपण सरलं. आजी-आजोबा इथंच वृध्दत्वाकडं झुकले. काळ सरला तरी आजही तिथलं शेणानं सारवलेलं अंगण, पोचारा फिरवत उजळवलेल्या पांढऱ्या मातीच्या भिंती, कोनाडे, मातीत लाकडी फळ्या ठोकून बनवलेल्या मांडण्या, घासलेटच्या बत्त्या, कपड्यांची वलन, कणग्या, घरीदारी शेतीवाडीचा पसारा असं सारं काही लक्षात आहे.
पुढे परिस्थितीत बदल होत गेला. आमच्या वडिलांचा धडपडा स्वभाव, त्यांची स्वप्न, जिद्द, आर्थिक नियोजन, सोबतीला आईची प्रचंड मेहनत यातूनच सन २००० साली शेतात एक टुमदार बंगलेवजा घर बांधलं. या घराच्या पाया भरणीपासून ते भिंतींच्या रंगरंगोटीपर्यंत सगळी वाटचाल या डोळ्यांनी पाहिली. अनुभवली. इथं मन रंगवलं. स्वप्न जागवली.
पक्षांच्या किलबिलाटाने इथली रोजची पहाट सुरू व्हायची. ग्रामदैवत श्री. ब्रम्हनाथाच्या आरतीचे सुरू कानी पडायचे. बारा बलुतेदारांनी जपलेलं अन नानाविध यात्रा-उत्सवांनी गजबजणारं गाव वेगळं भासायचं.
शेतावर रोज एकतरी चक्कर व्हायची. डोलणारी पिकं जणू बोलू लागायची. गोठ्यातली जनावरं जातायेता डोळ्यांनी ओळख द्यायची. हाकेच्या अंतरावर असलेला सुपात्या डोंगर लक्ष वेधून घ्यायचा. वर्षभरात त्याच्यावरचे सारे बदल डोळे टिपून घ्यायचे. दिवसभराच्या कामानंतर सांजवेळी वडज धरणावरून फेरफटका व्हायचा. पक्ष्यांच्या निवाऱ्याकडं परतायच्या वेळेला पावलं आपसूक घराच्या ओढीने झपझप पडू लागायची. कामाच्या ओघात भरभर दिवस दृष्टीआड व्हायचे. अशा एक ना अनेक आठवणी.
काळाच्या ओघात अनावश्यक भौतिक इच्छा -अपेक्षांच्या आहारी जात, जुन्नरलाही एक मोठं घर बांधलं. माणसं तेवढीच पण खोल्या भरपूर झाल्या. थोडीफार सजावट झाली. गेल्या तीन वर्षांत तिथंही एकरूप झालो… पण एवढं सगळं असलं तरी ज्या मातीशी आपण आपलं नातं सांगतो, त्या मातीतल्या घराकडं काहीसं दुर्लक्ष होतंय असं वाटू लागलं. वापराविना घराची रया जाते की काय ? हाही प्रश्न पडू लागला. थोडं चुकल्याचुकल्यासारखं वाटू लागलं. मन थोडं झुरू लागलं. नव्यानं विचार करू लागलं.
त्यातूनच विचार जन्माला आला… पुन्हा शेताकडच्या घराकडे थोडं लक्ष द्यावं. त्याला जागं करावं, त्यात चैतन्य भरावं. पानाफुलांनी पुन्हा थोडं नटवावं, सजवावं. ज्या ठिकाणी आपण आयुष्यातला बहुतांश आनंददायी काळ घालवला, अनेक सुखदुःखाचे क्षण घालवले त्या वास्तूला आपल्यापरीने जपावं. टिकवावं. जन्मापासून आपली नाळ जिथं जोडलेली आहे, त्या शेतीत मनापासून कष्ट उपसत आपण रमलो, लहानाचे मोठे झालो, त्या शेतीची आपल्या पुढच्या पिढीला किमान ओळख करून द्यावी. शेतीकामांचा अनुभव घेवू द्यावा. शेतातल्या आंबा, चिक्कू, सीताफळाच्या बागेत मुलांनी बागडावं. बांधावरच्या झाडांवर मुलांनी झोके बांधावेत. फळाफुलांशी रमावं. शेतीवाडीतल्या नवनिर्मितीचा आनंद घ्यावा. शेतीवाडीला माया लावावी. असं वाटू लागलं.
या आनंददायी संकल्पनेत आपल्याबरोबर इतरांनाही सहभागी करून घ्यावं या उदात्त हेतूतून, शेतातल्या घरी टप्प्याटप्याने निवास, न्याहारी, घरगुती भोजन, शिवारफेरी आणि शेतीशाळा या गोष्टींचं नियोजन करत आहोत. खरं तर जागोजागच्या माणसांची सांस्कृतिक देवाणघेवाण आणि नव्या पिढीला शेतीची ओळख या गोष्टी स्वतःच्या आनंदासाठी करायच्या आहेत, जिथं इतर मित्रमंडळी आणि पाहुण्यांचंही मनमुक्त स्वागत असेल..!
आजकाल निवासाची (राहण्याची), जेवणाची सोय तर कुठेही होऊ शकते, सोईसुविधांचा सुकाळ जागोजागी आहेच. त्याबद्दल काही शंका नाही पण जुन्नरच्या खाद्यसंस्कृतीपासून स्थानिक पर्यटनाची, शेतीवाडीची सखोल माहिती असणारी, इथल्या इतिहास-भूगोलाची चांगली जाण असणारी माणसं सर्वत्र भेटतीलचं असं नाही. त्यामुळे पाहूणचारापलीकडे आनंद, आपुलकी आणि माहितीचा स्रोत येणाऱ्या पाहुणेमंडळींना उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न आम्ही करत आहोत.
सर्वांसोबत नवनवीन गोष्टी शिकत राहू. संवाद साधत राहू. हे एकट्यादुकट्याचं काम नक्कीच नाही त्यामुळेच आमच्या कुटुंबियांसोबतच काही उत्साही मित्रांची मांदियाळी सोबत आहे. सर्वांमिळवून छानसं काम करण्याचा इच्छा आहे. छोट्या छोट्या गोष्टींमधला आनंद वेचण्याचा प्रयत्न आहे. आपल्या आनंदात इतरांना सहभागी करून घेण्याची इच्छा आहे. शेतातलं घर तुमच्या स्वागताला प्रेमाचे हात पसरून उभं राहिलंय त्याची अवश्य गळाभेट घ्या…
घराला घरपण देणारी माणसं आणि दोन पिढ्यांचा डोलारा आपल्या मजबूत खांबांवर पेलत उभं असलेलं शेतातलं घर तुमची वाट पाहतंय… आवर्जून या… आपल्या अगत्यात काही कसर पडणार नाही…
या…! घर आपलंच आहे.
डॉ. अमोल पुंडे आणि कुटुंबीय..
हाकेला ओ देणारी उत्साही मित्रमंडळी..
वेद-कस्तुरी ऍग्रो फार्म अँड होम स्टे,
मु. पो. पारुंडे, ता. जुन्नर, जिल्हा- पुणे
9860508615
Reference : Facebook page of Junnar Tourism Development Organization · 8 फेब्रुवारी, 2022
9. Bajind